De hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders is niet nieuw. Wanneer er duidelijk sprake is van wanbeleid, kan dit gevolgen hebben voor bestuurders. Door de regelingen in deze wet wordt de reikwijdte van die aansprakelijkheid wel groter, namelijk bij faillissement van de eigen rechtspersoon. En wanneer een bestuur niet kan aantonen deze zaken geregeld te hebben. De nieuwe wet heeft daarmee impact op het werk van bestuurders en aansprakelijkheid als er binnen de vereniging of stichting wat misgaat. Door afspraken en regels goed vast te leggen, wordt er duidelijkheid gecreëerd en het risico geminimaliseerd. Dat is goed voor zittende, maar ook voor toekomstige bestuursleden. Voordat ze ‘ja’ zeggen tegen een bestuursfunctie, zullen ze willen nagaan of de vereniging voldoet aan de WBTR. .

Op een aantal punten moeten verenigingen en stichtingen afspraken maken en deze vóór 1 juli 2021 vastleggen. Het kan zijn dat er naar aanleiding van de afspraken die je maakt een aanpassing nodig is van je statuten. Dat hoeft niet meteen per 1 juli, maar wel zo snel mogelijk. Elk bestuur is zelf aan zet en moet zelf de nodige stappen zetten om het te regelen. 

De onderwerpen van de WBTR zijn in grote lijnen als volgt:

• Goed bestuur 
  De wet maakt nog meer duidelijk dat een bestuurder zich moet richten op het belang van de vereniging of stichting waar hij of zij een taak vervult. Dat klinkt logisch, maar was voorheen alleen bij de NV en BV in de wet vastgelegd. Nu ook voor verenigingen en stichtingen.
• Aansprakelijkheid van bestuursleden       
  Naar aanleiding van de wet hoef je hier geen nieuwe afspraken over te maken. Maar het is goed om te beseffen dat je als bestuurder hoofdelijk aansprakelijk gesteld kunt worden bij wanbestuur. Door derden als die schade oplopen, of (door leden van) de organisatie zelf. En met deze wet óók in de situatie als de vereniging of stichting failliet gaat.
• Tegenstrijdig belang     
  De wet bepaalt nu dat een bestuurder die een tegenstrijdig belang heeft, niet mag deelnemen aan de beraadslaging en besluitvorming. Hij of zij stemt dus niet mee over dat onderwerp, de rest van het bestuur neemt het besluit. Als het bestuur het besluit niet kan nemen, omdat er niet genoeg bestuursleden kunnen stemmen, neemt in de vereniging de ledenvergadering (groepsraad) het besluit. De stichting moet vastleggen hoe een besluit in een dergelijke situatie genomen wordt.
• Afwezigheid van bestuursleden (ontstentenis of belet)     
  Wat gebeurt er als een bestuurder langdurig niet kan besturen, bijvoorbeeld door ziekte, of doordat deze geschorst is (belet)? Of als een bestuurder plotseling zijn functie neerlegt (ontstentenis)? En zeker als dat ertoe leidt dat niemand van het bestuur in staat is om beslissingen te nemen. De vereniging of stichting moet vast leggen wie er in dat geval beslissingen mag nemen.
• Meervoudig stemrecht        
   Deze wet bepaalt dat één bestuurder nooit meer stemmen mag uitbrengen dan de rest van de stemmende bestuurders, zodat er nooit één persoon alle zeggenschap heeft in het bestuur. Dat kan bijvoorbeeld voorkomen als de voorzitter twee stemmen mag uitbrengen en hij tijdelijk met maar één andere bestuurder het bestuur vormt. Als een regel in jouw statuten zo’n situatie mogelijk maakt, moet dit binnen 5 jaar aangepast worden.
• Toezicht   
  Het betreft de situatie als je een Raad van Commissarissen of een “One Tier Board” (toezichthouders binnen je bestuur) wilt instellen.  Als je gebruik maakt van de termen 'raad' of 'commissie' in je organisatie, bijvoorbeeld de activiteitencommissie, is het aan te raden om in hun taakomschrijving nadrukkelijk aan te geven dat zij geen toezichthoudende taak hebben, om eventuele verwarring te voorkomen.
• Bindende voordracht van een bestuurder voor het bestuur (vereniging)
• Raadgevende stem van bestuurders bij besluiten (vereniging)
• Ontslag bestuurder (stichting) 
  Er komen ruimere ontslaggronden in de wet. De rechter kan bestuurders dan ontslaan als zij hun taak verwaarlozen, om andere gewichtige redenen en vanwege ingrijpende wijzigingen van omstandigheden.
• Statuten

Kies de mogelijkheid die het beste bij jou organisatie past

Stappenplan

Wil je zeker weten of jou organisatie WBTR proof is? Bekijk de checklist van het NOV voor je naar de notaris gaat om eventuele aanpassingen vast te leggen.

Checklist